Kaszëbskô Ùczba
Całkowity koszt realizacji zadania: 22000zł
Kwota dotacji: 22000zł
Zadanie dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programów Ministra: Kultura Ludowa i Tradycyjna 2020
Zadanie było odpowiedzią na problem zanikania tradycji i kultury kaszubskiej w życiu codziennym mieszkańców gminy Chojnice. Osią przewodnią projektu było ukazanie mieszkańcom kultury kaszubskiej – żywego słowa, obyczajów, życia codziennego, rękodzieła, tradycji gospodarskich i zielarskich.
Ośrodkiem, w którym tradycje kaszubskie kultywowane były w największym stopniu w regionie chojnickim są Swornegacie. Położone w Borach Tucholskich sołectwo jest oddzielone od pozostałych gminnych miejscowości lasami i jeziorami. Ta swoista izolacja sprawiła, że przez długi okres w Swornegaciach zachowywały tradycje i kultura kaszubska, która stanowiła o unikatowości tego miejsca a mieszkańcy bardzo dbali zarówno o dziedzictwo materialne, jak i niematerialne regionu. Przejawiało się to w dbałości o zabytki, język, trwaniu przy tradycyjnych zawodach i obyczajach kaszubskich. Powszechna globalizacja i duży wzrost ludności napływowej związanej z silnie rozwijającą się w Swornegaciach turystyką sprawiły, że obecnie wśród mieszkańców sołectwa, kaszubskie tradycje i obyczaje zanikają. Kultura ludowa przestaje być „żywą” tzn. funkcjonującą na co dzień, integrującą społeczeństwo wiejskie. Z danych uzyskanych w punkcie IT w Swornegaciach wynika, iż coraz więcej dziedzin kultury ludowej przestaje być kojarzone z regionem Kaszub, a język kaszubski znają dobrze jedynie najstarsi mieszkańcy sołectwa. Z informacji, jakie uzyskaliśmy w Szkole Podstawowej w Swornegaciach wynika, że dzieci, które uczą się języka kaszubskiego w szkole, nie mają okazji, aby go używać poza nią.
To wielka strata, ponieważ kultura i tradycje kaszubskie były niegdyś wartością, które scalały tę grupę, pozwalały na samoidentyfikację, wyróżniały i dawała poczucie więzi z przeszłością. Kultura ludowa, bazując na żywych jeszcze tradycjach i umiejętnościach, może nadal stanowić podstawę integracji wewnątrzpokoleniowej, a przekazywana z pokolenia na pokolenie także integracji międzypokoleniowej. Współcześnie może posłużyć również jako czynnik rozwoju lokalnego, sposób na przyciągnięcie turystów, tworzenie nowych, pozarolniczych miejsc pracy oraz kreowanie pozytywnego wizerunku regionu.
Biorąc pod uwagę powyższe fakty zdecydowaliśmy się zrealizować działania z zakresu kultury ludowej i tradycyjnej, którego główne cele to:
1. Zapewnienie trwałości dziedzictwa kulturowego Kaszub poprzez stworzenie warunków do integracji twórców, depozytariuszy i nosicieli treści lokalnej kultury kaszubskiej oraz profesjonalistów i znawców kultury kaszubskiej z odbiorcami – mieszkańcami sołectwa Swornegacie
2. Budowanie poczucia tożsamości i przynależności do wspólnoty regionalnej mieszkańców sołectwa Swornegacie oraz kreowanie lokalnego patriotyzmu poprzez wzbudzenie poczucia dumy z dziedzictwa kulturowego Kaszub
3. Zainteresowanie mieszkańców Swornegaci zasobami lokalnego dziedzictwa niematerialnego i współczesnym kontekstem ich funkcjonowania
4. Promowanie zasobów kulturowych powiatu chojnickiego poprzez medialne nagłośnienie działań zaplanowanych w projekcie w tym wykorzystanie tzw. nowych mediów
5. Podniesienie jakości oferty kulturalnej i edukacyjnej Gminnego Ośrodka Kultury w Chojnicach i dostosowanie jej do potrzeb zarówno społeczności lokalnej, jak i turystów poprzez wykorzystanie potencjału kultury ludowej i tradycji Kaszub
6. Umożliwienie współpracy pracownikom Gminnego Ośrodka Kultury z wyspecjalizowaną kadrą (regionalistami, muzealnikami, etnografami), co stworzy możliwość wymiany dobrych praktyk w obszarze kultury
Zadanie przewidywało cykl działań edukacyjnych poruszających zagadnienia z zakresu szeroko pojętej kultury ludowej i tradycyjnej Kaszub. Przebieg projektu był na bieżąco dokumentowany przez profesjonalnego fotografa. Poszczególne jego elementy zostały też zarejestrowane przez filmowców.
Zajęcia organizowane były w trzech blokach tematycznych:
1. GDY GORĄCZKA PALI CZOŁA, MĄDRY KASZUB ZBIERA ZIOŁA
2. HEJ KASZUBY, HEJ DO KOSY, BO NADCHODZĄ SIANOKOSY!
3. DOBRA NAUKI PRÓBA – POZNAJEMY DZIEŃ KASZUBA
W ramach każdego bloku, w Swornegaciach, realizowane były tematyczne wykłady, zajęcia praktyczne i warsztaty – zarówno otwarte, jak i skierowane do określonych grup wiekowych.
Po zrealizowaniu powyższych działań zostały opracowane materiały, które udostępniono na szerokim forum publicznym - poprzez wystawę fotograficzną w Kaszubskim Domu Rękodzieła Ludowego w Swornegaciach i "w sieci" – poprzez fotorelacje i filmy – zamieszczone m.in. na stronie i Facebooku GOK.
